Sống với “thói quen kỳ lạ nhịn nhục”.

Và họ hài lòng nó như một thứ gia vị

Không phải tuốt luốt các chủ hiệu phở đều thế. Ảnh: Văn Giang Ai gọi món to thì bị chủ quán đáp lời: “Nói gì mà lắm thế?”. Cái quan trọng là họ vẫn được hưởng thụ loại món ăn mà họ thích, còn chuyện chửi bới kia thì họ cho rằng họ không chấp, thậm chí, họ thương hại ngược trở lại.

Nhưng khi cõi trần định giá mình một cách “ngang giá” thì chúng ta khó chịu. Nhưng nói chung, ấn tượng của nhiều thực khách nước ngoài về phở tại Việt Nam là như vậy, sự xấu bao hàm ở cả nghĩa văn hóa và vệ sinh an toàn thực phẩm.

PGS. Nó chạm vào lòng tự ái dân tộc chứ không riêng gì Hà Nội. Với đứa ở Hà Nội lâu hơn, họ quen hơn tỏ ra sành và sành đủ kiểu hơn” - ông Kê chứng dẫn. TS Trịnh Hòa Bình cho rằng, đó là một kiểu của thứ thực dụng chủ nghĩa.

Chia sẻ về điều này, TS Trịnh Hòa Bình, Viện Xã Hội học nói, ông chạnh lòng và cảm thấy buồn với nhận xét này. Ai bảo nhỏ thì bị quát: “Lẩm bẩm thế thì ai biết mà làm?”. Khi bàn, khi diễn tả về ấn tượng phở Hà Nội, phở Việt Nam người ta có thể bao gồm cả cái văn hóa chửi.

Xưa nay mọi người hay gắn hình ảnh một ông chủ hiệu phở người ngầy ngậy béo, mặt mũi đầy mồ hôi, xộc xệch, luộm thuộm, tay dao tay thớt… “Và rất nhiều người Hà Nội bấy bấy lâu cũng có quan niệm, ăn phở đúng chất thì phải ở chỗ ngồi bụi bặm, dưới bóng cây, xào xào nấu nấu nhếch nhác ngay trên hạ thì mới ngon” - ông cứ liệu.

Một Hà Nội vốn đã xô bồ, phứa về văn hóa vì càng ngày càng có quá nhiều thành phần định cư thì ở những nơi chợ búa khó có thể tìm được cách ứng xử nhã nhặn. Chung quy là kiểu gì “thượng đế” cũng bị chửi và đành co rúm lại chỉnh đốn mọi hành vi, lời nói… nhưng người ta vẫn cứ đổ xô đến ăn.

Bởi lẽ trong cách gọi dân gian, Hà Nội trước kia còn có tên gọi không chính thức như Kẻ Chợ. Như vậy, ở đâu đó làm sao có thể tránh được lối ăn nói thiếu văn hóa ấy.

Văn Giang. Văn hóa ứng xử nảy trong môi trường sống. Văn hóa ẩm thực, vẫn tính đến nó như một thành tố của sự mông muội.

Còn theo nhận định của PGS. Nhiều người nghĩ là cái đó gần như không thể thay đổi được và người ta bằng lòng nó. TS Trịnh Hòa Bình: "Người Việt đang nhẫn nhục cả khi ăn". “Không phải đến hiện giờ mới có bún “mắng”, cháo “chửi”, đã ở nơi chợ búa thì đâu cũng có. Theo ông Bình, không có gì đáng kinh ngạc vì hàng ngày chúng ta chứng kiến những chuyện như thế một cách rất thực.

“Đúng là đang tồn tại một bộ phận những người kinh doanh ở Hà Nội có những mô tả rất vô văn hóa trong phục vụ khách hàng như ăn nói tục tằn, chửi mắng nhân viên và thậm chí chửi cả khách hàng” - ông Long, nói.

TSKH Nguyễn Hải Kế, Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội, đó là văn hóa xử sự được phát sinh từ môi trường sống xô bồ, chợ búa.

Còn TS Vũ Thế Long, thư ký CLB Ẩm thực Việt Nam cho rằng, đây là một vấn đề đáng báo động trong văn hóa kinh dinh ở Thủ đô nghìn năm văn hiến.

Theo ông, bấy lâu, nhiều người ưng ý nó như một thứ bán kèm, chịu đựng lẫn nhau của sự kém phát triển.