Kiểm soát mới nội bộ - Phương tiện sống còn của doanh nghiệp

Tuy nhiên, khi đề cập đến hệ thống kiểm soát nội bộ, mỗi tổ chức lại hiểu khác nhau; việc khai triển hệ thống kiểm soát nội bộ trong các tổ chức cũng theo những cách thức khác nhau và thường theo kinh nghiệm tích lũy được. Trong bài viết này, Viện FMIT san sớt quan điểm nhằm giúp các doanh nghiệp có hướng đi thích hợp, hà tiện thời gian và phí tổn hơn trong việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ cho tổ chức mình. Hội thảo “Quản lý rủi ro và xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ theo chuẩn quốc tế COSO®” do FMIT tổ chức tháng 3/2013 tại Hà Nội - Lý do vì sao phải xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ Trong bất kỳ tổ chức nào, dưới góc nhìn của nhà quản lý, cũng cần có hai hệ thống chạy song song. Thứ nhất đó là hệ thống đáp ứng yêu cầu kinh doanh, bao gồm các phòng ban chức năng, các quy trình thủ tục, các công việc cấp thiết để phục vụ cho nhu cầu kinh dinh của tổ chức. Tuy nhiên, bất kỳ công việc nào, quy trình nào thực hiện ở trên cũng đều đối diện với những nguy cơ, sự cố, hay rủi ro tác động làm ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành đích của công việc đó và tùy theo mức độ, gây ảnh hưởng từ thiệt hại trong mức ưng được đến nguy cơ phá sản tổ chức. Nhằm giảm rủi ro cho tổ chức ở ngưỡng ưng được, hệ thống thứ hai – kiểm soát nội bộ, được thiết lập trên cơ sở các biện pháp, chính sách, thủ tục, tinh thần, giá trị, chức năng, thẩm quyền của những người liên can và trở thành dụng cụ sống còn trong hoạt động của mọi doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực, cải tiến hiệu quả hoạt động, hạn chế các sự cố, và hoàn thành đích của tổ chức. - Thực tại triển khai hệ thống kiểm soát nội bộ hiện nay Sự cần thiết phải xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ như đã nêu trên là khôn cùng bức bách và tối quan trọng cho mọi tổ chức. Tuy nhiên, hệ thống kiểm soát nội bộ bao gồm những thành phần gì, phương pháp xây dựng ra sao, phương pháp nào để đánh giá tính khả thi của hệ thống kiểm soát nội bộ, phương pháp nào để cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ,v.V… vẫn còn là thắc mắc của rất nhiều tổ chức. Một số tổ chức mơ hồ về hệ thống kiểm soát nội bộ. Một số khác lầm lẫn về mặt chức năng giữa kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ. Nhiều tổ chức mơ hồ về phương pháp tiến hành xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ. Nhiều tổ chức không hiểu rõ sự tương quan của hệ thống kiểm soát nội bộ và hệ thống phòng ban chức năng và quy trình hoạt động của tổ chức. Nhiều tổ chức gọi tên và nhiệm vụ của kiểm soát nội bộ bằng những tên gọi khác và mang những ý nghĩa khác, v.V. Tuốt các vấn đề trên cần phải được giải quyết duyệt y việc hiểu rõ và nhận thức đầy đủ về hệ thống kiểm soát nội bộ, các thành phần, phương pháp xây dựng, phương pháp đánh giá và cải tiến,… một cách bài bản và hệ thống. - Sự cần thiết của một phương pháp xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ chuẩn quốc tế Phải nói rằng, việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ là bổn phận của mọi tổ chức, một trào lưu đang lên ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới. Đây là nhu cầu tất yếu nhằm tăng khả năng cạnh tranh và là công cụ không thể thiếu của mọi tổ chức. Năm 1992, tại Hoa Kỳ, COSO đã cho ra đời bẩm trước nhất về hệ thống kiểm soát nội bộ, tạo nên một khởi đầu và tiếng nói chung cho các doanh nghiệp và tổ chức; chính phủ Hoa Kỳ ban hành luật Sarbanes – Oxley quy định khai triển hệ thống kiểm soát nội bộ cho ắt các công ty niêm yết trên sàn giao tế chứng khoán, làm mở đầu cho giai đoạn phát triển hệ thống kiểm soát nội bộ tại nhà nước này và truyền trên thế giới. COSO đã trở nên chuẩn được công nhận và ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Trên nền tảng chuẩn quốc tế COSO, Học Viện Kiểm Soát Nội Bộ ICI ra đời tại Hoa Kỳ và chi tiết các dụng cụ, phương pháp nhằm hoàn chỉnh hệ thống kiểm soát nội bộ. Năm 2012, Viện FMIT đã chính thức cộng tác với Viện Kiểm soát nội bộ ICI và trở nên đối tác độc quyền khai triển hệ thống kiểm soát nội bộ tại Việt Nam. Đến nay, Viện FMIT đã chuyển giao thành công hệ thống kiểm soát nội bộ cho nhiều công ty, tập đoàn tại Việt Nam tiêu biểu như: Ajinomoto, Tổng công ty điện lực TP. HCM, Lạc Việt, R.E.E, Vinamilk, Dược Hậu Giang, nhà băng Nam Á, Xây dựng Unicons, Tổng Công ty Xây dựng số 1, Công ty Cổ phần Phong Phú, Liksin, Dược Domesco,… Qua thực tiễn dự khóa học kiểm soát nội bộ tại FMIT, các doanh nghiệp đã nắm bắt đầy đủ hơn các thành phần của hệ thống kiểm soát nội bộ, phương pháp xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ, cách thức đánh giá và cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ theo tiêu chuẩn quốc tế đã được vận dụng tại các tập đoàn thành công trên thế giới. Việc triển khai thực hành theo chuẩn mực sẽ tạo nhiều khác biệt với phương pháp khai triển theo kinh nghiệm, giúp các doanh nghiệp kiệm ước hơn về chi phí, hạn chế các sai lầm phổ quát, tăng hiệu quả và tính khả thi khi triển khai trong thực tế. TS. Quang Tùng Minh Viện FMIT Email Print Việt Nam, Hoa Kỳ, đánh giá, khai triển, hiệu quả hoạt động, doanh nghiệp, kiểm soát nội bộ